Van oudsher worden de Amsterdamse grachten ook als open riool gebruikt. De stad was dan ook berucht vanwege de stank die daar het gevolg van was. En behalve dat waren de grachten ook een bron van ziekten en ongedierte. Vanaf de jaren zeventig vorige eeuw werd alle bebouwing langs de gracht aangesloten op het riool. En in een later stadium ook de woonboten.
Maar met technische voorzieningen alleen ben je er niet. Veel Amsterdammers vonden het de gewoonste zaak van de wereld om alles waar ze vanaf wilden in de gracht te mieteren, dat ging immers al generaties zo. En ook de Gemeente Reiniging zag er geen been in om al het straatvuil de gracht in te bezemen. Door middel van het spuien van de grachten zou het immers vanzelf afgevoerd worden naar zee….Inderdaad daar is het, samen met de vuiligheid uit andere steden, allemaal terecht gekomen en vormt nu een serieuze bedreiging voor het leven in de oceanen. Wat doen we daar nu aan? Het wordt tijd dat we afval inclusief plastic gaan zien als een (goud)mijn voor grondstoffen. De wereldwijde honger naar grondstoffen neemt met de stijgende welvaart enorm toe en dat vertaald zich in hoge grondstoffen prijzen. Het is dus lonend om je afval te hergebruiken en zo wereld te ontdoen van een hoop troep.
In 1997 ontdekte kapitein Charles Moore midden op de Grote Oceaan dat er grote stukken plastic dreven. Hij keerde later terug voor onderzoek en noemde dit de ‘plastic soup’.
In onze oceanen en zeeën drijft steeds meer plastic afval. Dit komt van afval wat we op straat weggooien, visnetten die achterblijven, maar ook door het wassen van synthetische kleding of door je tanden te poetsen. Al deze verschillende soorten plastic vormen samen in de zeeën en oceanen de plastic soep.
Door verwering, zonlicht en golfslag valt groot plastic uit elkaar in kleine stukjes. Dit leidt tot ernstige verontreiniging. In 1997 zeilde kapitein Charles Moore van Hawaii naar Zuid-Californië door de North Pacific Gyre, een normaal gesproken ongebruikelijke route. Daar, midden op de Grote Oceaan, zag hij dagelijks stukken plastic langs drijven. Later keerde hij naar het gebied terug om nader onderzoek te doen. Het bleek te gaan om een significant hogere concentratie van plastic dan elders in de oceaan. Dat plastic bleek niet alleen te drijven, maar ook te zweven in de waterkolom. Moore noemde het verschijnsel de ‘plastic soup’, de term die nu in de hele wereld in gebruik is.
De oceanen beslaan 72% van het aardoppervlak en zijn onze voornaamste zuurstofleveranciers. Voor meer dan de helft van de wereldbevolking is de oceaan de voornaamste voedselbron. Maar omdat plastic niet verteert langs de biologische weg, is de plastic soep voor veel zeedieren dodelijk.
Door de degradatie en fragmentatie van plastics tot kleine deeltjes, kunnen er ook giftige stoffen uit de plastics vrijkomen. Allerlei dieren die in of van de zee leven en zelfs het kleine zoöplankton zien plastic afval en microplastics voor voedsel aan. Hiermee dringt het vaak giftige afval onze voedselketen binnen. Ook nemen plastic deeltjes onderweg naar de zee allerlei giftige stoffen op uit riolen en vervuilde gebieden waar ze doorheen komen, waardoor het als het ware een soort giftige bommetjes worden. Deze stoffen komen weer vrij in het lichaam van het organisme dat het plastic opeet.
De plastic verontreiniging van het zeewater zou ook onze gezondheid ernstig kunnen schaden. Het overgrote deel van deze verontreiniging is afkomstig van het land. Maar liefst 80% van al het plastic afval in oceanen wordt geloosd door de industrie en door mensen op het land en belandt in zee via rivieren, kanalen en havens. Daarnaast zijn schepen, de visserij en de off-shore industrie belangrijke veroorzakers van de vervuiling, maar vergeleken met het landaandeel is dit ‘maar’ 20%.
Plastic Strategy: Visie van Europese Commissie op plastic
